Terapia PDT
Metoda Fotodynamiczna polega na zastosowaniu środka światło-uczulającego. Współdziałają tu trzy składniki: Fotouczulacz, światło i tlen. Żaden z nich sam nie jest w stanie wywołać reakcji, która mogłaby doprowadzić do zniszczenia komórek. Dzięki współdziałaniu tych trzech czynników w tym samym czasie jednocześnie powoduje reakcję fotocytotoksyczne, doprowadzając do zniszczenia chorych komórek.
Stosuje się preparat światło uczulający (aminolewulinian metylu), który podawany jest zewnętrznie w postaci żelu lub maści. Ma on za zadanie w sposób selektywny zgromadzić się w tkance. Emitując wiązkę światła o określonej długości fali dostarczamy energię, która sprawia, że komórki chore zostają zniszczone. Zdrowe zaś nie ulegają uszkodzeniu. PDT bezpośrednio na komórki oddziałuje poprzez powstanie tlenu singletowego i wolnych rodników, co prowadzi do zmian w błonach oraz obrzęku i autolizy komórek. Lampa do Terapii Fotodynamicznej emituje światło czerwone o długości fali 640 nm.
Zaletami PDT jest wysoka selektywność, dobry efekt kosmetyczny, mniej efektów ubocznych niż przy chemioterapii i duże bezpieczeństwo. Wady to wysoki koszt sprzętu i fotouczulaczy. Wiązka światła może docierać na określoną głębokość, penetrując w głąb tkanki do 7 mm, przez co docieramy do zmian usytuowanych powierzchownie. Po zabiegu może wystąpić niewielkie zaczerwienie, obrzęk lub ból w miejscu naświetlanej zmiany, dolegliwości te ustępują samoistnie. Dzięki tej terapii pacjent nie zostaje okaleczony(co może się zdarzać po zastosowaniu kriochirurgi czy tradycyjnego usunięcia zmian), nie występują zbliznowacenia, zaraz po zabiegu można wrócić do swoich codziennych obowiązków, rana po zabiegu goi się szybko.
Wskazania:
Stany przednowotworowe:
rogowacenie słoneczne
-
choroba Bowena
-
rak podstawnokomórkowy (BCC) – postać wrzodziejąca, powierzchowna, guzkowa (po wcześniejszym wyłuszczeniu)
-
rak kolczystokomórkowy (SCC) we wczesnych stadiach rozwoju
Narządy płciowe:
kłykciny kończyste
leukoplakia, czyli stan przednowotworowy błon śluzowych ust i warg
erytroplakia – stan przednowotworowy błon śluzowych narządów płciowych, liszaj twardzinowy
Łuszczyca:
trądzik pospolity i różowaty
-
łysienie plackowate
Inne:
plamy posłoneczne
-
świetlne zapalenie czerwieni wargowej
-
wiotka i pomarszczona skóra
-
brodawki rąk i stóp
-
hirsutyzm
Przed zabiegiem:
Jak przygotować się do terapii metodą fotodynamiczną?
Przed terapią fotodynamiczną nie można się opalać, ani stosować leków i ziół światłouczulających (należy przestać je przyjmować na 2 tygodnie przed zabiegiem). Przez okres około tygodnia nie należy również stosować peelingów, jak i kremów samoopalających. Nie należy również stosować jednocześnie żadnych terapii z zastosowaniem promieniowania UV.
- za zmiany rogowaciejące używać często preparatu z mocznikiem 1 dzień wcześniej;
- na zmiany powierzchowne używać często preparatów nawilżających 1 dzień wcześniej.
Jednoczesne stosowanie produktów leczniczych o poznanym działaniu fototoksycznym lub fotoalergicznym, takich jak: ziele dziurawca, gryzeofulwina, diuretyki tiazydowe, pochodne sulfonylomocznika, fenotiazyny, sulfonamidy, chinolony i tetracykliny, może zwiększać reakcję fototoksyczną na terapię fotodynamiczną.
ZABIEG z aplikacją leku (Stany przednowotworowe i nowotwory skóry, kłykciny kończyste, leukoplakia, erytroplakia, choroba Bowena, liszaj, twardzinowy, trądzik pospolity i różowaty, brodawki wirusowe, łuszczyca, łysienie plackowate):
Poszczególne etapy zabiegu PDT:
1. Konsultacja dermatologiczna przed zabiegiem i kwalifikacja przez dermatologa:
Przygotowanie zmiany
preparaty nawilżające 1 dzień wcześniej – cienkie zmiany (preparaty pacjent otrzymuje za darmo podczas konsultacji/kwalifikacji)
-
preparaty z mocznikiem 1 dzień wcześniej – zmiany z łuską (preparaty pacjent otrzymuje za darmo podczas konsultacji/kwalifikacji)
-
wygolić włosy (jeżeli zmiana znajduje się w owłosionej skórze głowy)
-
czyścić zmianę z łusek przed nałożeniem kremu (wykonuje lekarz przed zabiegiem).
2. Dzień wykonania zabiegu:
aplikacja leku (wykonuje lekarz)
-
czas inkubacji leku od 05 do 4 godzin (decyduje lekarz):
-
przygotowanie do naświetlania
-
naświetlanie - około 8-14 min (decyduje lekarz)
ZABIEG bez aplikacji leku (łuszczyca, łysienie plackowate):
przygotowanie do naświetlania
-
naświetlanie - około 8-14 min (decyduje lekarz)
Po zabiegu:
Tuż po zabiegu mogą wystąpić takie reakcje jak ból, zaczerwienienie, złuszczanie skóry czy obrzęk. Dolegliwości te nie powinny jednak budzić niepokoju u pacjenta i powinny ustąpić samoistnie. Po zabiegu należy również stosować filtry (ZALECA SIĘ FILTRY Z 50% TiO2 !) oraz unikać przebywania na słońcu (filtry otrzymuje pacjent od lekarza za darmo).
Jako ogólny środek ostrożności zaleca się unikanie ekspozycji na światło słoneczne leczonych miejsc i otaczającej je skóry przez około 48 godzin po leczeniu.
Zaleca się również stosowanie preparatów nawilżających jak i wody termalnej w sprayu.
Efekty leczenia są najbardziej widoczne na zmianach, które są zlokalizowane powierzchownie. W niektórych przypadkach, w zależności od choroby, terapia fotodynamiczna wymaga kilkakrotnego powtórzenia. Dotyczy to nowotworów, przy których zaleca się stosowanie tej metody około 2-4 razy, jak również liszaja twardzinowego, czy brodawek stóp, które wymagają 4 do 10 zabiegów.
W przypadku łysienia plackowatego:
Światło LED stosowane w zabiegu fototerapii dynamicznej dociera do mitochondriów, (tzw. Centra energetyczne komórek), pobudzając procesy regeneracyjne i odpornościowe w skórze, poprawiając mikrokrążenie, ukrwienie i dotlenienie mieszków włosowych. Ma też działanie przeciwzapalne. Poprzez nałożenie specjalnego żelu intensyfikujemy te procesy. Fototerapia dynamiczna składa się z dwóch etapów:
Etap 1: fotouczulanie – nakładamy na miejsca objęte łysieniem specjalny żel o działaniu fotouczulającym i przykrywamy folią, tworząc opatrunek okluzyjny – pozostawiamy na ok. 1-2 godzin.
Etap 2: naświetlanie skóry głowy lampą LED, aby doszło do reakcji uczuleniowej, której efektem będzie pobudzenie procesów naprawczych w skórze. Naświetlanie zwykle trwa ok. 10-15 minut.
Zabieg jest praktycznie bezbolesny, choć pacjent może odczuwać delikatnie pieczenie skóry. Dla uzyskania optymalnych efektów zabieg powtarza się kilka razy w odstępach 2-4 tygodni.
W przypadku brodawek wirusowych:
Zabieg polega na usunięciu części zrogowaciałej brodawki, a następnie nałożeniu fotouczulacza. Po kilku godzinach brodawki naświetla się lampą do terapii fotodynamicznej.
Zazwyczaj wykonuje się 1-3 zabiegów w odstępie 2-3 tyg.
ul. Orląt Lwowskich 2, 76-200 Słupsk
ADRES
DERMATOLOG
TRYCHODERM